Lekcje w stawaniu się lepszym słuchaczem
- Tim Challies
- 29 kwietnia, 2025
- 3:39 pm

Jedną rzeczą jest słyszeć, a inną słuchać. Dobra komunikacja i zdrowe relacje zależą nie tylko od słyszenia słów wypowiadanych przez innych ludzi, ale także od uważnego słuchania tego, co chcą przekazać. Słuchać znaczy kochać.
Ale jeśli mamy być szczerzy, niewielu z nas jest dobrymi słuchaczami. Łatwo jest słyszeć innych, ale bardzo trudno jest prawdziwie ich słuchać. Jest to jest szczególnie ważna kwestia w kontekście lokalnego kościoła, gdzie jesteśmy wezwani do wzajemnej miłości, troski o siebie nawzajem i do noszenia nawzajem swoich ciężarów. Nic z tego nie jest możliwe bez dobrego słuchania. David Mathis adresuje ten problem w swojej znakomitej książce „Habits of Grace” i oferuje sześć lekcji dobrego słuchania.
Dobre słuchanie wymaga cierpliwości. Nie możemy poddawać się pośpiesznemu lub nieuważnemu słuchaniu, ale starać się słuchać cierpliwie i dokładnie. Musimy skupić się na mówcy, a nie na nieuniknionych przeszkodach i rozproszeniach w naszych umysłach lub w naszym otoczeniu. Musimy słuchać w taki sposób, aby nie planować już tego, co powiemy, aby walczyć z rozmówcą lub bronić siebie. „Dobre słuchanie”, mówi Mathis, „wycisza smartfon i nie przerywa opowieści, ale jest uważne i cierpliwe”.
Dobre słuchanie jest kluczem do wypełnienia wielu etycznych nakazów Biblii, z których największym jest miłość.
Dobre słuchanie jest aktem miłości. Kiedy słuchamy słabo, czekamy tylko na okazję, by odciąć się od drugiej osoby, by móc ruszyć dalej ze swoim życiem. „Słabe słuchanie odrzuca; dobre słuchanie przygarnia. Słabe słuchanie umniejsza wartość innych, podczas gdy dobre słuchanie zaprasza ich do istnienia oraz bycia ważnym i znaczącym.” Dobre słuchanie jest kluczem do wypełnienia wielu etycznych nakazów Biblii, z których największym jest miłość.
Dobre słuchanie zadaje wnikliwe pytania. Księga Przysłów oferuje tutaj wiele wyzwań. Ostrzegają, że głupiec nie chce słuchać, a jedynie wygłaszać własne opinie i że odpowiada na długo przed tym, zanim naprawdę usłyszy. „Dobre słuchanie zadaje spostrzegawcze, otwarte pytania, które nie dają tylko odpowiedzi tak/nie, ale delikatnie obierają warstwy cebuli i badają, co kryje się pod powierzchnią. Dobre słuchanie uważnie obserwuje komunikację niewerbalną, ale nie przesłuchuje i nie wnika w szczegóły, którymi mówca nie chce się podzielić. Delikatnie wyciąga je na wierzch i pomaga wskazać mówcy nowe perspektywy poprzez ostrożne, ale autentyczne, pytania naprowadzające.” Innymi słowy, słucha wystarczająco dobrze, aby móc zadawać pytania, które pozwolą słuchać jeszcze .
Dobre słuchanie to służba. Służymy innym, gdy dobrze ich słuchamy. „Będą dni, w których najważniejszą służbą, jaką wykonamy, będzie zwrócenie naszych ramion w stronę jakiejś zranionej osoby, rozprostowanie rąk, pochylenie się do przodu, nawiązanie kontaktu wzrokowego i usłyszenie jej bólu aż do samego dna.” Czasami ludzie nie potrzebują naszych odpowiedzi tak bardzo, jak po prostu naszej uwagi i chęci wysłuchania ich do samego końca. Czasami terapia, którą oferujemy, to niewiele więcej niż dobre słuchanie.
Dobre słuchanie przygotowuje nas do dobrego mówienia. Oznacza to, że dobre słuchanie pozwala nam odpowiadać z mądrością. Nasza cisza podczas słuchania przygotowuje nas do mądrości podczas mówienia. „Podczas gdy głupiec ‘odpowiada, zanim wysłucha’ (Przyp 18:13), mądra osoba stara się oprzeć chęci bronienia siebie i słuchać z nieosądzającą postawą, ćwicząc się, by nie formułować opinii ani odpowiedzi, dopóki nie zostanie przedstawiona pełna relacja wydarzeń i cała historia nie zostanie wysłuchana.”
Dobre słuchanie odzwierciedla naszą relację z Bogiem. Istnieje związek między niechlujnym słuchaniem innych ludzi a niechlujnym słuchaniem Boga. Bonhoeffer ostrzega: „Ten, kto nie potrafi teraz słuchać swojego brata, wkrótce nie będzie też słuchał Boga; nie będzie robił nic tylko bajdurzył, także w obecności Boga.” Jeśli mamy słuchać głosu Boga, który przemawia przez Pismo Święte, musimy ćwiczyć się w słuchaniu głosów innych ludzi. Nasza niechęć lub niezdolność do słuchania ich powinna ostrzegać nas o naszej niechęci lub niezdolności do słuchania Boga.
Mathis podsumowuje: „Dobre słuchanie jest wspaniałym narzędziem łaski w dynamice prawdziwej chrześcijańskiej społeczności. Jest to nie tylko kanał, przez który Bóg nieustannie wlewa swoją łaskę w nasze życie, ale także sposób, w jaki używa nas jako narzędzi łaski w życiu innych. Kultywowanie nawyków dobrego słuchania może być jedną z najtrudniejszych rzeczy, jakich możemy się nauczyć, ale przekonamy się, że jest to warte każdej porcji wysiłku napędzanego łaską.” Rzeczywiście. Nauka dobrego słuchania może nie być łatwa, ale z pewnością jest satysfakcjonująca.

Tim Challies to kanadyjski teolog, pastor i autor. Warto śledzić jego bloga challies.com, na którym można przeczytać wiele artykułów, które pokazują, jak głębokie biblijne prawdy mogą przemieniać codzienność i być stosowane w praktyce. Artykuły ze wspomnianego bloga są tłumaczone dla Kobiety z Perłą za zgodą autora.
Przeczytaj artykuł w oryginale: link
Tłumaczenie: Katarzyna Kubiak
Korekta: Monika Mrotek